Benlik Gelişiminde Okul Neden Önemli?

Benlik, içimizde kendimizi gözetleyen, yargılayan, değerlendiren ve davranışlarımızı düzene koyup bizi yöneten bir güçtür. Bir insan ne kadar benliğine uygun davranabilirse, kendini o derece rahat hisseder, ideal benliğine ne kadar aykırı, zıt yaşantıların etkisi altında kalırsa o derece huzuru kaçar.

Kendi değer yargıları ve ideallerine uygun davranmak insanın kendine olan saygısını, güvenini ve mutluluğunu artırır. Çoğu zaman kabiliyeti ölçüsünde başarı gösteremeyen kişilerde, kendilerinin bir şey yapamayacaklarına inanan olumsuz bir benlik kavramının gelişmiş olduğu görülür. Benlik ve kişilik nitelikleriyle öğrenme arasında yakın bir ilişki vardır. Çocukların küçük yaşlardan itibaren sağlıklı olarak gelişmelerine önem vermek gerekir. Bunun için de çocuğun hayatının ilk yıllarından itibaren, sevilme, korunma, benimsenme, kendine uygun işlerde başarılı olabilme gibi temel ihtiyaçlarının uygun ölçülerde karşılanmasının çok büyük önemi vardır.

Benlik gelişimine eğitim açısından baktığımızda çok önemli gerçeklere ulaşmaktayız. Çocuklar eğitim sistemine girdiklerinde, yıllar boyunca edindikleri kişisel deneyimlerine bağlı olarak kendi dünyalarını inşa etme yolunda hedefleri vardır. Çocuklar kendilerini tanımayı, kendilerine güvenmeyi tek başına yapamazlar ve bu konuda yardıma gereksinim duyarlar.

Okul, çocukların benlik kavramı geliştirmelerinde önemli rol oynar. Çünkü okulun önemli amaçlarından biri öğrencilerin kendilerini iyi hissetmelerine yardımcı olmaktır.

Öğrencilerin okulu, dersleri ve kendilerini değerli görmeleri öğretim etkinlikleri sırasında pekiştireçlerin etkisiyle gerçekleşir. Özellikle, istendik davranışların görülüp onaylanması, istenmedik davranışların söndürülmesi, utangaçlığın yaşanmaması okulda öğrencinin kendisini iyi hissetmesini sağlamada önemlidir.

Öğretmenler çocukların kötü davranmalarını bekleyip onları uyarmak için değil; iyi davranırlarken, iyi davranışı bulup pekiştirmek için oradadırlar.

Çocuğa,

1- Gelecek için hedef belirleme ve plan geliştirmede,
2- Kendisine ve diğer insanlara güvenmede,
3- Özgürlüğü anlamada,
4- Daha saÄŸlam bir imaj geliÅŸtirmede,
5-Kendine saygı ve güven duygusundan hareketle kendine güven oluşturmada
benlik kavramı eğitiminin katkısı oldukça fazladır.

Dolayısıyla öğrencinin başarılı olduğunu örnekleyen yaşantıları ne kadar çoksa yukarıda ifade edilen katkılar da o düzeyde artacaktır.

Benlik kavramı gelişimi, duygularını ifade etme, korku, istek, başarı, güçlü yanlar, yetenekler, başarısızlıklar, yeni benlik imajı oluşturma, odaklanma, olumlu düşünme, karar verme, olumlu benlik saygısını artırma, değerler, kişi olarak biricikliğine inanma, sorumluluk ve bağlılık duygusu, vb. ile ilişkilidir.

Bu özelliklerin gelişimine okuldaki yaşantılar önemli katkılarda bulunur. Bu noktada önemli olan okulda benlik kavramı gelişim alanının işaretçisi olan ihtiyaçlar ve geliştirilmesi gereken becerilerin gündeme getirilmesi, davranış olarak ele alınması, gündemde tutulması ve ilgili davranışların kazandırılmasını örnekleyen yaşantıların oluşturulmasıdır.

Benlik kavramıyla ilgili olarak çocukların şu davranışları kazanmaları beklenir. Benliğini anlama ve bilme, kendini kabullenme, kişisel bir değere sahip olma, kendine güvenme, gelişim görevleriyle ilgili sorunları çözebilme, kendini yönlendirme, seçenekleri görme, karar alma ve alınan kararlar için sorumluluk bilincini geliştirme, yanlış kavram ve kanıları değiştirebilme ve duygusal duyarlık kazanma, vb.dir.

Yetişkinler, ergenlik dönemi öncesi çocukları, ergenlik dönemindeki çocuklardan daha kolay etkileyebilirler; çünkü ergenlik dönemindekiler daha çok yaşıtlarının fikirlerine önem verirken çocuklar yetişkinlerin fikirlerine daha fazla önem verirler.

Çocuklar kendilerini anlayarak ve kendilerinin farkında olarak yetişirlerse olumlu bir benlik geliştirebilirler. Çocuklar kendilerini başkalarının gördüğü gibi görmemelidir; çünkü onların değerleri farklı olabilir.

Paylaşmak Güzeldir

• 

•