Çocuğum Kıskanç, Çok Sinirli ve Dikkatsiz

Merhabalar,

Benim 7 yaşında bir çocuğum var. Dikkat dağınıklığı, bağırma, eşya fırlatma, ağlama, kıskançlık sorunlarımız var ne yapmalıyım teşekkürler (dilara).

Dilara Hanım,

Çocuğunuzla ilgili yaşadığınız sıkıntılar genelde birçok ailenin az veya çok yaşadığı genel sorunlar. Önemli olan bu sorunların altında yatan nedenlerdir. Acaba bu gösterdiği sorunlar yaşının gereği abartılı olmayan normal tepkiler mi yoksa ciddi bir rahatsızlığın habercisi mi? Ona göre hareket etmek daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Sorunlarınıza kısaca değinmek gerekirse, dikkat eksikliği veya dikkat dağınıklığı bir rahatsızlıktır. Çocuğunuz şayet evde çok yaramaz, okulda veya kreşte çok sessiz, sakin ise, muhtemelen evde her istediğini yapıyor ve sınır koymuyorsunuz. Çünkü kuralların hiç öğretilmediği, her dediği yapılan çocukların, davranışlarını kuralsızca sergilediğini görürüz. Dürtülerini kontrol etmeyi öğrenmedikleri için akıllarına her geleni anında yapmak ister, bir istekten bir isteğe atlarlar. Bu da size çocuğunuzun dikkat dağınıklığı olduğu izlenimini verir halbuki bunun en büyük sorumlusu sizin ona yaklaşım tarzınızdır.

Eğer çocuğunuz evde olduğu gibi okulda veya kreşte de yaramaz, hareketliyse siz kurallar, sınırlar koysanız da uymak istediği halde uyamıyorsa elinde olmadan düşünmeden hareket ediyorsa büyük ihtimalle çocuğunuzun dikkat eksiliği hiperaktivite bozukluğu vardır. Küçük yaşta böyle bir sorun olduğunu bilmek ailenin çocuğun geleceği için danışmanlık alması açısından önemlidir. Asıl teşhis altı-yedi yaşında konur ve genellikle okul hayatında sorunlar ortaya çıkarır. Erken yardım almak, sorun ortaya çıkmadan önlemek açısından önemlidir. Bunun için mutlaka biz uzmandan destek almalısınız.

Dilara Hanım, her çocuk kızar, bağırır, kıskanır, sesini yükseltir, ağlar bazen tepinir ve küçük krizler geçirir. Bunlar genellikle çocuğun istediği olmadığında ya da hoşuna gitmeyen bir hareketle karşı karşıya kaldığında gerçekleşir. Burada önemli olan nokta, ailenin bu sıkıntıları yönetme biçimi ve bu sıkıntıların temelinde psikiyatrik bir nedenin yatıp yatmadığını bilmektir.

Gelelim genel olarak yapabileceklerinize,

-Çocuğunuzda gerçekten dikkat dağınıklığı olup olmadığını öğrenin ve gerekirse bir uzmandan yardım alın,

-Çocuğunuzla konuşmalarınızda yumuşak, sakin ve net ses tonu ile konuşmaya çalışın,

-Öfkelendiğinde emredici konuşmayın,

-Çocuğunuzun kendisini özgürce ifade etmesini sağlayın,

-Onu sabırla dinleyin, tartışmaya girmekten kaçının,

-Çocuğun çevresinde zarar verebileceği, kırıp dökebileceği şeyleri kaldırın,

-Kızgınlık anında sinirini atabileceği alternatifler hazırlamanız işinizi kolaylaştırır. Yumruklanabilen kum torbası kızgınlık duygularını kontrol altına almayı sağlayabilir,

-Çocuğunuz etrafına zarar verirken onu tutun, sakinleştiğinde kendisini bırakacağınızı söyleyin. Bu esnada onu sevdiğinizi ancak bu davranışını değiştirmesi gerektiğini belirtin,

-Kendisine her türlü zarar verme durumunda engel olmaya çalışın, (ancak bazı çocuklar blöf yapmak için gösteriş biçiminde yaptıkları davranışları da olabilir böyle bir durum söz konusu olduğunda hemen müdahale etmeyin ama tetikte bekleyin),

-Gelecekte öfke patlamaları yaşamaması için yeni beceriler öğretmeye çalışın  mesela yardım istemek, düşünmek, planlamak gibi.  Çocuğa yaşıtları ya da kardeşleriyle olumlu iletişim kurma yollarını, duygularını sözcüklerle ifade etme ve vurup bağırmadan diğerlerinin duygularını fark etmesini sağlama becerileri kazandırmaya çalışın,

- Kıskançlığın önüne geçmek için paylaşıma özendirin. Mesela “Oğlum/Kızım, şimdi oyun zamanı… Oyuncaklarından hangisini arkadaşına vermek istersin? Pembe olanını mı yoksa yeşil olanını mı?”  Seçim yapmak ve karar verme hakkına sahip olmak, paylaşma kavramının olumlu yüzünü gösterir ve kıskançlığı geri plana atan önemli bir kazanımdır.  Sizler de çocuğunuza paylaşım örnekleri gösterin. Böylece çocuk paylaşılan bir şeyin geri alınabildiğini ve paylaşım karşılığında karşılıklı bir güven kurulabildiğini öğrenebilir.

-Ağladığı zamanlarda sırf ağlamasın diye çocuğunuzun dediğini yapmayın. Çünkü çocuk ağlamayı silah olarak kullanabilir bazen. Bir kere anne-baba hayır dediğinde çocuk ağladı diye bu “Hayır”asla geri çekilmemeli,

-Çocuğunuz sakinleştikten sonra sorunu konuşun, nasıl çözümleyeceğinizi tartışın. Ve ortak bir çözüm bulma çabasında olun, çözüme onu mutlaka ortak etmeye çalışın.

Paylaşmak Güzeldir

• 

•