Kızım inatçı, hırçın, her dileği olsun istiyor

SORU
Merhaba bana acil yardımcı olun. bir kızım var 6 yasında çok inatçı, hırçın nasıl denesem olmuyor. cezalandırdım hep aynı pes etmiyor. dövdüm gene aynı. alışverişe gidiyoruz hep sorun. oyuncaklarını paylaşsın istemiyor arkadaşlarınla. odaya kapatıyorum asla olmuyor. dediğini diyor, tutturduğu şeyi istiyor. Bütün gün gün boyunca zarar yapıyor. dediği olmasın yerlere yatıyor. bir arkadaşıma gitsem eve diye rahatsız ediyor. Bir yerlere gitsek beni yiyor didik didik. bütün psıkolojim bozuk. nasıl tutsam olmuyor. nasıl davranacağımı bilemiyorum. (hatıce)

CEVAP
Merhaba Hatice Hanım;
Çocuklardaki inatlaşmaya ve hırçınlığa hangi etkenlerin sebep olduğu bilindiğinde ve bu etkenlere göre davranışlarımızı sergilediğimiz takdirde çocuklardaki inatlaşmanın ve hırçınlığın önüne ancak geçebileceğimizi asla unutmamalıyız.

Anne ve babalara bağımsız bir birey olduğunu kanıtlamaya çalışan çocuklar bunu başaramadıklarını düşündüklerinde ebeveynleriyle inatlaşmaya başlarlar. İşte tam bu noktada da anne ve babalar çocuklarıyla gereksiz yere tartışmaya girdiklerinde iletişimsizliğin temelini atmış olurlar. Bu yüzden çok dikkatli davranmalısınız ve çocuğunuzun da bir birey olduğunu ve kendisini gerçekleştirmek isteyeceğini unutmamalısınız.

Çocuk olduğunu unutmayın
ÇocuÄŸunuz yaÅŸ dönemi itibariyle bağımsızlığını ispat etmeye çalıştığı ve yavaÅŸ yavaÅŸ çevresini tanımaya baÅŸladığı bir dönem içerisindedir. Çocukların bu dönemdeki merak duyguları ebeveynleri ile çatışmaya girmelerine ve inatlaÅŸmalarına sebep olabilir. Bu nedenle hem çocuk hem de ebeveyn pes etmek istemezler. Taraflardan birisi pes edene kadar tartışma ve inatlaÅŸmalar devam edebilir. Bu noktada unutulmaması gereken tek ÅŸey: “çocuÄŸunuzun sizin ne bir rakibiniz ne de çocuÄŸunuzla bir maç müsabakası içinde olduÄŸunuzdur.” Her ne olursa olsun karşınızdakinin bir çocuk olduÄŸunu asla unutmamalısınız. Bu yüzden de dayak atmanın bir çözüm yolu olmadığını bilmelisiniz. EÄŸer çözüm olarak dayak atma metodunu tercih ederseniz tamamen sizin istemediÄŸiniz bir sonuçla karşı karşıya kalacaksınız demektir. Ve bu da uzun yıllar sürebilecek tartışma ve inatlaÅŸmalara sebep olacaktır. Bu yüzden dayak metodunu ebeveyn olarak kullanmanızı tavsiye etmiyorum. Ebeveynlere düşen görev sabırla görevlerini yerine getirmeye çalışmaktır. Nasıl bir aÄŸacın meyve vermesi uzun yıllar alabiliyorsa çocuk yetiÅŸtirmenin semeresini de sabırla devam ettiÄŸiniz takdirde alacağınızı asla unutmayınız.

Eğitimde planlı ve proğramlı olmak önemli
Çocuk yetiÅŸtirirken her ne olursa olsun planlı ve programlı olmalısınız. ÇocuÄŸunuz eÄŸer her dışarı çıktığında veya her alışveriÅŸte sıkıntı çıkartıyorsa ve bunu da biliyorsanız alışveriÅŸe çıkmadan önce çocuÄŸunuzla anlaÅŸma yapmanızda fayda vardır. ÇocuÄŸunuza “ÅŸu anda evimizin ihtiyaçları için alışveriÅŸe çıkıyoruz ve bu alışveriÅŸte senin de kendin için iki adet alışveriÅŸ yapma hakkın var. Bu yüzden bu haklarını çok iyi deÄŸerlendir ve her gördüğünü hemen isteme. Ä°yice düşün ve öyle karar ver!” gibi açıklamalar yaparak onun isteklerinin de önemli olduÄŸunun ve sizin de onun isteklerine önem verdiÄŸinizi hissettirerek gereksiz inatlaÅŸmaların önünü önceden engellemiÅŸ olacaksınız.

Her istediğini yapmayın
ÇocuÄŸunuzun her istediÄŸini yaparsanız bu durum gittikçe doyumsuz bir hal alacaktır ve isteklerinin sınırı olmayacaktır. Olmaması gereken bir durum varsa bunu çocuÄŸunuza güzelce izah ettikten sonra eÄŸer çocuÄŸunuz hala aÄŸlıyorsa ve inatlaşıyorsa bırakın aÄŸlasın, hiç sorun deÄŸil. Fakat burada sizin davranışlarınız çok net olmalıdır. EÄŸer baÅŸta “hayır” dediÄŸiniz bir ÅŸeye daha sonra “evet” derseniz çocuÄŸunuz bunu size karşı sürekli kullanacaktır. Siz gerekli açıklamayı yapıp üzgün olduÄŸunuzu belirttikten sonra kararlı olduÄŸunuzu hissettirin ve biraz zaman tanıyın. Ä°stediÄŸini elde etme noktasında sizinle inatlaÅŸmaya yeniden baÅŸlarsa hiçbir ÅŸekilde tepki vermeyin. Sabredin. Birkaç denemeden sonra vazgeçecektir.

Olumlu ve açıklayıcı iletişim kurun, zor kullanmayın
ÇocuÄŸunuzun diÄŸer çocuklarla güzel iletiÅŸim kurmasını istemeniz gayet doÄŸal ve her annenin çocuÄŸunda olmasını arzuladığı bir özelliktir. Fakat bu konuda size büyük görevler düşüyor. ÇocuÄŸunuza, diÄŸer çocuklarla nasıl geçinmesi gerektiÄŸi, eÅŸyalarını paylaÅŸmanın güzel bir erdem olduÄŸu, arkadaÅŸlarıyla yardımlaÅŸmanın güzellikleri gibi konularda açıklayıcı olmalısınız. Bu konuda da asla “zor” kullanmamalısınız. ÇocuÄŸunuzun elinden oyuncağını alıp arkadaÅŸlarına vermemelisiniz. Ceza vermek ve tehdit etmek gibi olumsuzluklar çocuklarda sadece inatlaÅŸmayı arttırır…

Paylaşmayı özendirin
Kontrolün çocuÄŸunuzun elinde olduÄŸunu ona hissettirmelisiniz. ÖrneÄŸin; “Nazlıcığım, ÅŸimdi oyun zamanı… Oyuncaklarından hangisini arkadaşına vermek istersin? Mavi olanını mı yoksa sarı olanını mı?” Böylece çocuÄŸunuz karar hakkının kendi elinde olduÄŸunu hissedecek ve arkadaÅŸlarına daha çok güven duyabilecektir. Seçim yapmak ve karar verme hakkına sahip olmak, paylaÅŸma kavramının olumlu yüzünü gösterir. YetiÅŸkinlerin de paylaşım örnekleri göstermeleri çocuklar için çok önemlidir. Böylece çocuk paylaşılan bir ÅŸeyin geri alınabildiÄŸini ve paylaşım karşılığında karşılıklı bir güven kurulabildiÄŸini öğrenebilir.

Kritik dönemde olduğunuzu unutmayın, sabırlı olun
Hatice Hanım;
Size ÅŸunu söylemeliyim ki, çocuÄŸunuz ebeveyn olarak çok dikkatli olmanız gerektiÄŸi kritik bir dönem içindedir. Okul öncesi dönem dediÄŸimiz bu döneme “çocuk ergenliÄŸi” de diyebiliriz. Çünkü ergenlik dönemindeki gençlere sabırla yaklaÅŸmamız ve onlar gibi hissetmeye çalışmamız gerekiyorsa aynı ÅŸekilde bu dönemdeki çocuklara da sabırla yaklaÅŸmak ve onları anlamaya çalışmak mecburiyetindeyiz.
Bu dönemin (okul öncesi dönem) özellikleri hakkında bilgi sahibi olmanız ve bu konuda donanımlı bir ebeveyn olmanız yararınıza olacaktır ve işlerinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Geçekten çok zor ama bir o kadar da kıymetli vazifeyi yapmaya çalışıyorsunuz. Bu vazifenizi gerçekleştirirken eşinizle birlikte hareket etmeniz işlerinizi daha da kolaylaştıracaktır.
Daha fazlası için bir uzmana başvurabilir ve destek alabilirsiniz.
Annelik vazifeniz sırasınca Allah yardımcınız olsun diyorum…

Åžimdiden kolay gelsin.

Ramazan EÅžE
Psikolojik Danışman

Paylaşmak Güzeldir

• 

•